آس(مورد)
مانند درخت انار برگ آن سبز براق و خوش بوست، میوه آن ابتدا سبز و پس از رسیدن سیاه رنگ می شود.
طبیعت: مرکب القوا، جزو سرد غالب و در دوم خشک است.
خواص: ضماد برگ تازه آن به تنهایی و با سرکه به پیشانی جهت قطع خونریزی بینی مفید است و بر سر جهت رفع شوره و زخم های سر.
ضماد برگ آن با گل سرخ و تخم مرغ، سرگیجه ناشی از ضربه و افتادن را مفید است.
ریختن آب برگ آن به همراه پودر صندل سرخ و آب برگ بید در بینی یا با گل ارمنی و سرکه جهت خونریزی بینی سودمند است.
میل کردن میوه پخته آن پیش از میل کردن شراب مانع خماریست.
بوییدن برگ آن مقوی مغز و مانع صعود بخارات به سوی مغز است و همچنین مفید برای سرگیجه است.
ریختن آب برگ آن در چشم جهت تسکین التهاب چشم و بیماری بیرون آمدگی چشم از کاسه(اگزوفتالمی) مفید است.
چنانچه آب برگ آن را در گوش بچکانند، مسکن درد گوش، تقویت شنوایی و عفونت و التهاب گوش مفید است.
مضمضه آب پخته آن یا میل کردن آب برگ آن یا میوه آن، مسکن درد دندان، سسستی لثه و زخم دهان.
دستگاه تنفس و قلب: بوییدن آن مقوی قلب و طپش قلب و پاشیدن آب آن و خوردن میوه آن و همچنین شراب و رب میوه آن جهت سرفه و خلط خونی و درد های ریه مفید است.
دستگاه گوارش: میل کردن میوه آن مقوی معده است، خصوصا رب و سویق آن. خوردن پخته آن نیز قطع کننده اسهال است. رب یا شراب آن مانع اسهال مزمن و بواسیر است.
دود دادن آن جهت دانه بواسیر و فراری دادن خزندگان و گزندگان مفید است.
سیستم دفع: میل کردن میوه آن سوزش ادرار و زخم مثانه و ریختن حیض و خارج کردن رطوبت آن مفید است و عصاره میوه آن ادرار آور و مدر حیض و پخته آن برای رطوبت رحم و ضماد برگ آن برای بواسیر و ورم بیضه مفید است.
نشستن در پخته برگ آن خروج مقعد و رحم و سیالان رحم را مفید است.
چنانچه برگ آن را بکوبند بر مقعد که برآمده باشد بمالند سر جای خود می رود و دیگر خارج نمی شود.(پرولاپس)
ورمها و زخم ها: ضماد برگ آن مسکن ورم گرم، جوشها و زخم هاست. و برای سوختگی مفید است و مانع تاول زدن آن می باشد.
مفاصل: ضماد پخته میوه آن با شراب، سستی مفاصل را مفید است. و ضماد آب برگ آن با مازوی سبز و عدس و گل سرخ و اقاقیا بر اعضایی که سستی بر آن عارض شده و پیران را بی نهایت مفید است.
ضماد برگ آن با گل ارمنی و سرکه جهت جلای ناخن
چنانچه برگ آن را نرم کوبیده و با زیره کرمانی پودر کنند و با زرده تخم مرغ خمیر کنند و سپس بر کرباس آب ندیده مالیده، گرم کرده و به کمر بچسبانند، درد ناشی از ضربه و افتادن و سستی کمر را از بین می برد.
مالیدن پخته برگ آن جهت تسکین درد مفاصل و بر استخوان شکسته باعث ترمیم آن است.
پودر برگ خشک آن جهت ترک پاشنه پا و اعضا مفید است.
پخته ریشه، برگ و میوه آن و عصاره آن و روغن آن باعث تقویت مو، رشد مو و سیاه شدن مو می گردد.
پودر برگ آن بوی بد زیر بغل را از بین می برد.
چنانچه پدر آن را با آرد باقلا و ماست مخلوط کنند، از بین برنده کک و مک و لک است.
مقدار مصرف جرم آن 3درم و عصاره آن 3اوقیه
بدل آن برگ توت
مضر سردرد گرم و آبریزش بینی و زیاد بوییدن آن باعث بی خوابی و مصلح آن سوسن و بنفشه تازه
